راستا خوزستان/ محمد الیاسی: بهمن ماه 1357 نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. در این ماه، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی رسید و محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران، مجبور به ترک کشور شد. این رویداد نه تنها تحولی عمیق در ساختار سیاسی ایران ایجاد کرد، بلکه تأثیرات گستردهای بر منطقه و جهان داشت.
نارضایتیهای گستردهای در میان مردم ایران وجود داشت. عوامل متعددی از جمله:
– وابستگی سیاسی به غرب به ویژه آمریکا
– فساد مالی در دربار پهلوی
– سرکوب آزادیهای سیاسی
– توزیع ناعادلانه ثروت
– بیتوجهی به ارزشهای دینی مردم
این عوامل باعث شکلگیری اعتراضات مردمی شد که از سال 1356 شدت بیشتری گرفت.
اوجگیری انقلاب
در بهمن 1357، تظاهرات مردمی به اوج خود رسید. مهمترین وقایع این ماه عبارت بودند از:
1. بازگشت امام خمینی(ره) به ایران (12 بهمن) پس از 14 سال تبعید
2. تشکیل دولت موقت توسط مهدی بازرگان
3. تصرف پادگانها و مراکز نظامی توسط مردم
4. سقوط نهایی نظام پادشاهی در 22 بهمن
فرار شاه
محمدرضا پهلوی در 26 دی 1357 (16 ژانویه 1979) ایران را ترک کرد و به مصر رفت. این فرار که با عنوان “فرار شاه” در تاریخ ثبت شده، نقطه پایانی بر 37 سال حکومت پهلوی بود. دلایل اصلی فرار شاه شامل:
– افزایش فشارهای مردمی
– عدم حمایت قطعی از سوی متحدان غربی
– از دست دادن کنترل ارتش
– رشد روزافزون نفوذ امام خمینی(ره)
پیامدهای پیروزی انقلاب
پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 پیامدهای عمیقی داشت:
1. سیاسی: استقرار نظام جمهوری اسلامی بر پایه ولایت فقیه
2. اجتماعی: تغییر در ساختارهای اجتماعی و فرهنگی کشور
3. اقتصادی: ملیسازی صنایع بزرگ و اصلاحات ارضی
4. بینالمللی: تغییر موازنه قدرت در منطقه و استقلال سیاسی ایران
۵.
بهمن 57 نه تنها پایان یک نظام سیاسی که آغاز تحولی عمیق در تاریخ ایران بود. انقلاب اسلامی با شعار “استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی” توانست الگویی جدید از حکومت دینی در عصر حاضر ارائه دهد. هر ساله مراسم بزرگداشت این رویداد تاریخی در سراسر ایران با عنوان “دهه فجر” برگزار میشود.